30 november 2020 –Een Russisch vrachtvliegtuig, een transportkist van vier ton met een buizensysteem dat 200 liter urine kan bevatten en een negatieve Covid-19 test voor een wild dier: het zijn slechts enkele zaken die de wereldwijde dierenwelzijnsorganisatie VIER VOETERS moest organiseren voor het vertrek van 's werelds eenzaamste olifant. Na maanden van voorbereiding en meer dan 35 jaar gevangenschap is olifant Kaavan op 30 november van Marghazar Zoo in Islamabad naar het Cambodia Wildlife Sanctuary in Siem Reap vertrokken. Daar zal Kaavan een op de diersoort afgestemd leven leiden met andere olifanten. De historische wildlife transfer wordt uitgevoerd door VIER VOETERS in samenwerking met de Pakistaanse autoriteiten, de Amerikaanse zakenman Eric S. Margolis en de NGO Free The Wild, mede gefinancierd door Cher. Kaavan zal, samen met het VIER VOETERS team, naar verwachting in de middag van 30 november in het Cambodjaanse Siem Reap landen. 

Voor VIER VOETERS was de redding van Kaavan het eerste olifantentransport via de lucht. Wereldwijd zijn slechts een handvol volwassen olifanten per vliegtuig verplaatst. Om de 36-jarige Kaavan op zijn vertrek voor te bereiden, heeft het team van VIER VOETERS, bestaande uit dierenartsen en olifantendeskundigen, ongeveer drie maanden in de Pakistaanse hoofdstad Islamabad doorgebracht. Drie keer per dag oefende het team met Kaavan de veilige en stressvrije in- en uitgang in en uit de transportkist, die ongeveer vier ton weegt. 

Josef Pfabigan, CEO VIER VOETERS, voegt hieraan toe: "Ik ben erg trots op onze organisatie voor het schrijven van geschiedenis met deze reddingsmissie. VIER VOETERS heeft de internationale aandacht getrokken om het lijden van talloze wilde dieren in gevangenschap te laten zien. Met Kaavans overplaatsing naar een voor de soort geschikte opvang laten we zien hoe het leven van zoveel dieren, die nog steeds in ondermaatse dierentuinen over de hele wereld worden gehouden, kan worden verbeterd. VIER VOETERS staat voor het blootleggen van dierenleed, het redden van dieren in nood en het beschermen van deze dieren.’’

Militaire escorte en officieel afscheid van de Pakistaanse president

Een paar dagen voor de verhuizing van Kaavan kwamen de Pakistaanse president Dr. Arif Alvi en de First Lady naar de dierentuin van Marghazar om officieel afscheid te nemen van de olifant, oorspronkelijk een geschenk uit Sri Lanka. Op de dag van vertrek hield het Pakistaanse leger in de gaten hoe de kraan de transportkist met Kaavan erin, met een totaal gewicht van elf ton, op een vrachtwagen laadde. VIER VOETERS, vergezeld van een militaire escorte, bracht Kaavan vervolgens naar het internationale vliegveld Islamabad, waar een Ilyushin Il-76, een Russisch transportvliegtuig, al wachtte op de olifant en het reddingsteam. Kaavan blijft volledig bij bewustzijn tijdens de ongeveer tien uur durende vlucht van Pakistan naar Cambodja, met een tussenstop in India. Hij reist met zware bagage: 200 kilo voedsel is voor hem beschikbaar om tijdens de reis op te eten. In zijn transportkist is een buizensysteem geïnstalleerd om tot 200 liter urine te onderscheppen. Het team van VIER VOETERS begeleidt de olifant naar zijn eindbestemming en zit ook aan boord van het vrachtvliegtuig om de gezondheid en veiligheid van Kaavan voortdurend in de gaten te houden.

De laatste dieren van Marghazar Zoo

Met Kaavan verlaat wederom een dier Marghazar Zoo, die op het punt staat zijn poorten voorgoed te sluiten. Daarvoor heeft VIER VOETERS, samen met de Islamabad Wildlife Management Board, al drie wolven, enkele apen en alle konijnen die ook in de dierentuin opgesloten zaten, veilig verplaatst. Op dit moment zijn er nog maar twee bruine beren uit de Himalaya, een hert en een aap in de dierentuin. VIER VOETERS is van plan om de twee voormalige dansberen Suzie en Bubloo half december naar Jordanië te brengen. Samen met de Princess Alia Foundation runt VIER VOETERS het ‘Al Ma'wa for Nature and Wildlife’ , een wildreservaat bij Amman. De Amerikaanse zakenman Eric S. Margolis geeft financiële steun aan de reddingsmissie van de beren en andere dieren. Hij heeft ook de helft van de kosten van de vlucht van Kaavan betaald. Oplossingen voor de resterende aap en het hert worden momenteel afgerond.

Van wildreservaat tot ondermaatse dierentuin

De 28 hectare grote Marghazar Zoo werd oorspronkelijk in 1978 geopend als een wildreservaat in de Margalla Hills in Islamabad, maar werd later omgebouwd tot een dierentuin. De dierentuin is sinds de opening eigendom van de Pakistaanse hoofdstad Islamabad. De olifant Kaavan kwam in 1985 als geschenk uit Sri Lanka naar Pakistan. Vanaf 1990 deelde hij zijn verblijf in de dierentuin van Marghazar met zijn partner Saheli, maar sinds haar dood in 2012 leeft Kaavan een eenzaam bestaan. De dierentuin haalde herhaaldelijk de krantenkoppen vanwege de slechte leefomstandigheden. In juli 2020 kwamen schokkende video's naar buiten van twee leeuwen die een brand in hun kleine verblijf bestreden. Beide dieren stierven uiteindelijk door rookinhalatie. In de afgelopen jaren zijn er meer dan 500 dieren in de dierentuin als vermist opgegeven en alleen al in de afgelopen vier jaar zijn er meer dan twee dozijn dieren in Marghazar Zoo gestorven.